Η διαδρομή από το χωριό ως το σπήλαιο γίνεται από ένα βατό χωματόδρομο και καταλήγει σε ένα ξέφωτο. Εκεί ο προσκυνητής αφήνει το αυτοκίνητο και με τα πόδια παίρνει το μονοπάτι, ακολουθώντας μία φανταστική σε φυσικό κάλλος διαδρομή με απέραντη θέα τη λίμνη των Κρεμαστών. Σε 20 περίπου λεπτά φτάνει στο σπήλαιο.
Μπαίνοντας σ’ αυτό βλέπει μία κόγχη κι ένα τέμπλο που συνθέτουν το χώρο του ιερού βήματος. Στην κόγχη ιστορείται η Πλατυτέρα με τέσσερεις ιεράρχες, παραστάσεις που τοποθετούνται χρονικά στον 14ο αιώνα.
Πίσω από το ιερό βήμα το φυσικό σπήλαιο συνεχίζεται κι εκεί βρίσκεται ο τάφος του αγίου, τα λείψανά του, όμως, φυλάσσονται σε λειψανοθήκη στο ναό του νέου Χαλκιόπουλου.
Όπως διαβάζουμε στο συναξάρι του, ο Όσιος Ανδρέας ο Ερημίτης και θαυματουργός ασκήτεψε στην Αιτωλοακαρνανία στα χρόνια του Δεσπότου της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄ του Κομνηνού (1237 – 1271 μ.Χ). Γεννήθηκε στο χωριό Μονοδένδρι της Ηπείρου κι εκεί έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Όταν ήλθε σε κατάλληλη ηλικία, νυμφεύθηκε και απέκτησε παιδιά. Εγκατέλειψε, όμως, και οικογένεια και περιουσία και «Από πάντων ελεύθερος» πήγε στην έρημο, για να ζήσει την ζωή της ασκήσεως και της ησυχίας.
Αργότερα εγκαταστάθηκε στο βουνό Κανάλα, πέντε περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά του χωριού Χαλκιόπουλο του Βάλτου.
Στο βουνό αυτό βρήκε μια σπηλιά και την έκανε κατοικία του. Εκεί έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του υπομένοντας πολλές θλίψεις, πόνους και βάσανα για την αγάπη του Χριστού.
Πάλεψε πολύ για να υποτάξει την σάρκα στο πνεύμα και με συνεχή νηστεία, σκληρή αγρυπνία και καρδιακή προσευχή, έζησε πραγματικά σαν άσαρκος.
Εκοιμήθη σε μεγάλη ηλικία, χωρίς να γίνει αντιληπτός από κανέναν. Φανέρωσε, όμως, ο Θεός την κοίμησή του με εντυπωσιακό και θαυμαστό τρόπο.
Όταν ο Όσιος έφευγε από την ζωή, φάνηκαν στον ουρανό αναμμένες λαμπάδες, που αντανακλούσαν ένα δυνατό φως, ορατό από παντού.
Οι λαμπάδες κατέβαιναν από τον ουρανό και σταματούσαν στο σημείο που βρισκόταν το λείψανο του Αγίου.
Το θεϊκό αυτό σημείο έγινε αντιληπτό στα γύρω χωριά του Βάλτου, καθώς επίσης και στην πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου την Άρτα.
Βασίλισσα της Άρτας ήταν τότε η Αγία Θεοδώρα. Όταν πληροφορήθηκε το γεγονός, η Αγία έτρεξε με συνοδεία αρχόντων στο σπήλαιο του Οσίου, βρήκαν το λείψανό του και το κήδεψαν με τιμές εκεί στο σπήλαιο της μετανοίας του.
Κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου ημέρα της κοίμησης του Αγίου, τιμάται η μνήμη του με εκδηλώσεις στο νέο Χαλκιόπουλο και στο σπήλαιο.
Πλήθος κόσμου από την ευρύτερη περιοχή μαζί με τον Ποιμενάρχη του Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά, ανηφορίζει για το σπήλαιο για να τιμήσει το Άγιο Ανδρέα τον Ερημίτη, τον Όσιο και Θαυματουργό.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ π. Ε.Φ - Κείμενα: Βασίλης Μυλωνάς
